רבותי: איך האב נעכטן, דאנערשטאג, ערהאלטען די פאלגענדע בליץ-פאסט
"הערשיל שיחי',
איך האב לעצטענס באקומען דער ספר "עיר מבצר" וועגען דער שטאט מעזשיבוזש אירע רבנים און אדמו"רים (מכון זכרון בספר, אלול תשס"ט).
איינע פון די רבנים וואס זיי באשרייבען איז הגאון ר' חיים ביק זצ"ל דער טאטע פון הגאון ר' משה ביק זצ"ל און דער זיידע פון הגאון ר' אברהם יהושוע העשיל ביק שליט"א. אז איך האב געליינט דער פרק וועגען ר' חיים ביק זצ"ל האט איך באמערקט אז אט דא איז א גוטע דוגמא פון דער חילוק צווישען די רוסישע יודען און זייער צוגאנגג צו ניט ארטאדאקסישע יודען, און די צוגאנג פון די אונגארישע יודען. נאך מער אינטערעסאנט איז ווי אזוי זיינע אייגענע אייניקליך, וואס זעט זיך אויס זיי האבען ארויסגעגעבן דער ספר, באמערקען עס נישט (אדער על כל פנים מאכן זיך נישט וויסענדיק). און לויט דער היינטיגע פאליטיק זעהט אויס אז הרב משה ביק'ס משפחה זענען גאר פון די גרויסע קנאים און אנהענגער פון שיטת רבינו הקדוש מסאטמאר.
אויף עמ' שע"ו אינעם ספר שטייט מער ווייניגער אזוי :נאכדעם וואס אין יאר תרפ"ה איז ר' חיים ביק געקומען קיין אמעריקא האבן די מעזשיבוזשע לאנדסלייט איהם אויפגענומען אלס רב. ביים סוף פון דער הכתרה האבן די ראשי הקהלה מחליט געווען צו בויען א שיינען בנין מיט א בית הכנסת און אוצר הספרים און א זאל פאר פארשידענע געלעגנהייטן.
יעצט, אז מען וועט קוקען פון דער נאנט אויף די בילד פון דער בלעטל וואס זיי דרוקען דארט אויף עמ' שע"ה, וועט מען קענען ליינען א פאר זייער אינטערעסאנטע זאכן. "איין ערענסטע ווארט צו אלע לאנדסלייט פון מעזשיבוזש ... שוין איבער דרייסיג יאר אז מיר זיינען ארגאנאזירט אין פארשידענע פאראיינען, ארטאדאקסיש'ן, חסידישע, פראגרעסיווע און ראדיקאלע ... מיט דעם אריבערקומען אין ניו יארק פון דעם מעזשיביזשער יונגען, טעהטיגען, געבילדעטען רב ר' חיים'ל ביק איז ענדליך געקומען די צייט אז די מעזביזשער לאנדסלייט זאלען אויפטאהן א מאנומענטאלעס ווערק ... מיר האבען נעמליך באשלאסען צו בויען א מעזשיבזשער "סענטער" א הויז וואו עס זאל זיך געפינען א שוהל פאר דעם עלטערען, פרומען דור, א ביבליאטהעק פאר די וואס האבען א נייגונג צו לעזען, א פארזאמלונגס פלאץ צו פארבריינגען אין גוטער געזעלשאפט און פארשידענע אנדערע איינריכטונגען צום נוצען און פארגעניגען פון יונג און אלט, מאן און פרוי."
איך גלייב נישט אז אן אונגארישער רב וואלט געקענט סובל זיין אזא קהלה, אפילו אויף עטליכע יאר און אפילו אין אמעריקא אין יענע צייט. אפשר מאך איך א טעות.
עכ"ל של ה"בליץ-פאסט" שקבלתי
וואס דענקט איר, מיינע פריינט? וואלט מען היינט געקענט אויפשטעלן אזא קהלה, וואס וואלט ערהאלטן אין זיך מענטשן פון פארשידענע הינעטערגרונדען און דעות? שווער צו גלייבן. און די קהלה וואלט אין זיך אינהאלטן אלא מיני ביכער און וואלט געווען דער אדרעס פון אקטיוועטעטן וואס זענען מן הסתם נישט ע"פ רוח תורה"ק. נישט מיר וואלטן דאס געוואלט, און נישט "זיי" וואלטן עס געקענט אויסהאלטן. אבער זיי האט דאס נישט געשטערט. וואס איז מיר אינטערעסאנט, און דאס האט דער שרייבער פון די בליץ-פאסט אויך נישט באמערקט, איז אז דער קבלת פנים איז פארגעקומען אין דער "אבי-אבות," דער פארווערטס בנין! שומן שמים. וואלטן זיינע קינדער און אייניקלעך דארט אריינגעטרעטן?!
נאט אייך אן אינטערעסאנטע אשכול פון שמועסן איבער די משפחה ביק
Zeit azei gut un zogt mir vu der tzenter gefint zich-ich volt zeier vellen lezn ah progressiver tzeitung af Yiddish...efsher ken men bakumen a Morgen Freiheit?...fun di frume tzurikgeshtanene bleter iz mir sheyn miyes gevorn...
ReplyDeleteRupert
ReplyDeleteיעמאלט איז עס געווען אויף 175 בראדוועי
the kanoies of the Bick family is the biggest farce
ReplyDeleteYeshuerin had a letter of r Moshe Bick, calling Rav Kook with the holiest titles possible.
this mezibezh book was printed in a series of articles in Hiechel Habesht, by some pen name. It seems like his family would be embarrassed if their family member is doing something positive with his life.
ReplyDeleteAfter that it was printed in a book format with the add on for the Bick family and paid by some bick family donor.
I think there's some merit to Rupert's point, that is, in Alma Hadein , this inter-denominational "center" was never built, and probably couldnt last even if built,. It was wishful thinking when it was uttered.
ReplyDeleteThat said, today there would not even be a Hav'e E'mina for these disparate communities to Kim Tzi'Zame B'Shim Punim Ve'Oyfen
Hirshel-175 E. Bdwy iz der Forvertz moier. Dos iz tzu religiez geshtimt far mir. Ich zuch a forgeshritene tzeitung-gebildet un veltlich vi lemoshol Der Morgen Freiheit fun di komunisten.Vu iz zeyer byuro-in Viliamsburg?Dacht zich af Marcy Street.
ReplyDeleteRupert
ReplyDeleteדי נייע קאמוניסטישע גאזעט הייסט ב"בחצר הקודש" און די ביורא געפינט זיך אין עיה"ק סקווירא יע"א
איבער דעם "געבילדעדטער" רב ביק:
ReplyDeleteעס איז נישט קיין סוד אז ער איז געוועהן א "רב מטעם" אין מעזעבוש, וכידוע האט דער רוסישער רעגירונג פארבאטען אויף נעמען אן -אומ-געבילדעטטער רב, די ביק רבנים האבען באוויזען צו האבען בילדונג און דער זעלבער צייט זיין אונגענומען אלס לעגיטים אורטאדאקסיש, טו וואס איז א וואונדער אז ער האט ממשיך געווען אזא מין הנהגה אין אמעריקע?
און אויך איז כדאי צו געדענקען אז די "לאנדסמאנשאפטען" האבען אויפגענומען רבנים פון זייער אלטען היים שטעטל, אלס א טובה פאר פליטים פון פראגראמען אין אנדערע השמדות.
איינער פון מיין משפחה א רב איז אזוי געקומען קיין אמעריקע נאכען חורבן איירופע מיט א אפידעיוויט פארזיכערונג פון זיין שטאטישע לאנדסמאן'שאפט אז נעמען אים אויף אלס ראביי פאר א וועידש.
על פי רוב איז דאס נישט געווען קיין ליגנט, און ביי מיינער א משפחה מאן איז דאס געווען אן אמת
אבער דאך צום סוף איז דאס נאר געווען א פארמאליטעיט
מ'קען נישט אין א אזא רעקלאמע אריינלערנען צופיל היסטורישע לומדות.
Yosef 718
Hirshel
ReplyDeleteSquare is not a comunist Regime,it is more a Saudi family dictatorship type of Regime.
is somebody changed it was belz, before ww2 they were the leading group of the anti zionist movement, they hated the aguda even more than the zionists - now days they are among the biggest supporters and mixed and tied into every detail of the zionist politics.
ReplyDeletebobov on the other hand never changed by drop - see holy sefer kedushes zion volume 2 page 41
Square is not Communist it is Fascist.
ReplyDeleteFascism (play /ˈfæʃɪzəm/) is a radical, authoritarian nationalist political ideology.Fascists advocate the creation of a totalitarian single-party state that seeks the mass mobilization of a nation through indoctrination, physical education, and family policy including eugenics. Fascists seek to purge forces and ideas deemed to be the cause of decadence and degeneration and produce their nation's rebirth based on commitment to the national community based on organic unity where individuals are bound together by suprapersonal connections of ancestry, culture, and blood. Fascists believe that a nation requires strong leadership, singular collective identity, and the will and ability to commit violence and wage war in order to keep the nation strong.Fascist governments forbid and suppress opposition to the state.
reb moshe feinstein acceted as a norm that the teilung between orthodox and reform has to be replanted onto American soil
ReplyDeleteThe Hungarians stressed a separation between frum and frei,
ReplyDeleteThe lubaabs stress a separation between lubabs and non lubabs,
which makes more sense??
Bobov Chusid,
ReplyDeletebobov on the other hand never changed by drop
YOU ARE RIGHT-2 BZ AND 1 SHLOMO-NO DIFFERENCE WHATSOEVER-S.O.S ANOTHER DAY.(R NAFTULI was an exception to that rule)
At least in Belze you can see a "little" difference.
Hirshel,
Bick's family never changed. Their hanhooge was whatever they hold the best for preservation of yidishkeit-in America it might be kanoes as well. They have a beautiful mishpuche 100's of kinder und einklach. Much better then all Russian Rebbes who came here together with them.(one of the reasons Reb Moishe Bick did not marry a rebeshe einkel-they were mostly not religious)
to anonymous of 4.14 p.m,
ReplyDeleteyou have no idea what you are talking about,reb Moshe z''l was against giving any kind of legitimacy to reform and conservative judaism,and not to recognize their rabbis in any shape or form.
but he never ever advocated of throwing out or not accepting non religious jews in our shul's.
chaim.s
bobov you didn't understand this article, because your comment is so off target.
ReplyDeleteBlogger browser said...
ReplyDeleteTo anonymous of 4.14 p.m,
You have no idea what you are talking about,reb Moshe z''l was against giving any kind of legitimacy to reform and conservative judaism,and not to recognize their rabbis in any shape or form.
but he never ever advocated of throwing out or not accepting non religious jews in our shul's.
chaim.s
You very eloquently described the teilung of the Chasam Sofer that Reb Moshe adhered to
Mi Moshe Ad Moshe
Sinas Chinum
ReplyDelete"The lubaabs stress a separation between lubabs and non lubabs,"
where does lubavitch stress it?
You heard Reb Yoel Kahan give a lecture on that matter?
Not R Yoel Kahan-he is too much of a professional to do that. But in "Beis Rebbe" there is a constant theme that the only true talmid of the Magid was Baal Hatanya, and the "gezhe" guys hold that so called "chagas" is are to be looked down at.
ReplyDeleteAnother point about Bick family-Reb Moishe Bick, being on a right, was extreamly open minded person and was able to soivel other shitos. Reb Yankev Kamenetski said on him, that if anybody can be a Rav Hakolel from NY, IT IS R MOISHE BICK-vdok v'hovin.
ReplyDeleteKeser Shem Tov printed by Kehot by instructions of the Rebbe, only brings Toras of the Besht from those seforim that the are mentioned in chabad seforim , when de facto there are hundreds of additional shticklech Torah and guidance handed d down by various talmidim of the Basht,that are being ignored by lubavitch
ReplyDeleteIf the hafotza of toras haBasht will bring Bushiach
and if some Toras of the Besht are transcribed (not forgotten) by the Eebbe Reb Elimeilach etc, why is lubvitch the ones that refrain from from publicizing it ?
so who is holding back Messiach?
who is advocating that there is a mesora for handing down Toras haBasht and the rest have to be forgotten,
isn't the other torahs of the basht as valuable to the cause of bringing mushiach as the crazy songs,sign, slogans that are now being publicized by lubavitch
it leads me to conclude that lubavich dosent care about mushiach (are any jewish issue)only when it promotes there ego
R' Moshe Bick was a talmid of RIETS.
ReplyDeletehttp://books.google.ca/books?id=sa06PAem-SgC&pg=PA4&lpg=PA4&dq=moshe+bick+riets&source=bl&ots=M_rvTZ3vR3&sig=WuqsUq_C_6VGiF76gP1YFa2KOkw&hl=en&ei=SEHlTbj3B-f00gHv9sGNBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CC0Q6AEwAw#v=onepage&q=moshe%20bick%20riets&f=false
Do the readers know about Rabbi Abraham Bik another family member in the USA.
ReplyDeleteHe was a card carrying member of the Communist Party CPUSA.
He was a "mitarbeiter "of the Morning Freiheit , probably the one Yiddish paper the rebbe did not touch, although I personally habnded the Rebbe the Yiddish Birodidzaner Stern from Russia with the Rebbe's picture on the front page and the Rebbe smiled to me(what did that mean the smile ?)His fictional account of the life of the Yaavetz in Yiddish is pretty good although no where"s as good and racey as Emden's own autobiography which has now appeared in English for those readers who are chassiidm of Maamer lashon hakodesh .For those who read hebrew try Kahane's edition and stay away from the numbered edition that rabbi Bik published in the late 1970's which has clearer print but has other problems.. and was very active in spreading red propoganda in the uS until after the Second world war. There were other Orthodox rabbis also involved , but he was known as the Red rabbi.
In the 1950-1970 period , he embarked on a new enterprise , documenting the remains of Judaism and the rabbinate in Communist Russia. As such he publsihed Shomre hagacheleth which has teshuvos and drush chomer from Sovier rabbis and rabbis in the Iron Curtain countries. He also published several articles on the subject. the book has a few nice photos if unclear.
I also posses a number of letters he wrote me about this issue(Soviet rabbonim) in one he offers me his archive !
Rabbi Bik was very close to rabbi Dr. Zvi Harkabi the librarian of Heichal Shlomo - before dedicated askonim decided to sell the library piece meal- (why do you need satmar the Zionists are fully capable of destroying their own mosdos), Harkabi was a landsmen of the Rebbe's coming from that major industrial city in the Ukraine Dnepropetrovk. Dr. Harkabi edited the memorial book for that city and reported true data about the Rebbe's family which readers including myself refused to see even if it was there. I read the book in the JTS library many times and yet i refused to read what I did not want to. Harkabi claimed that the Kremlin offered him the position of chief rabbi of the USSR in the late 1960's , probably nonsense, as no such position existed and Harkabi was not someone they the Reds could trust as he was a Zionist,(yes he was chairman of the Russian_israeli friendship League) but then again no Satmarer volunteered to go to the uSSr to assume that position...One wonders how powerful Russian jewry would look today if one of the Fulops became chief rabbi of the USSR Harkabi belonged to that famous Litvishe family from Novogrudock which produced men like the editor of the Yiddish-English dictionary Alexander Harkabi and Prof AE Harkabi the curator of Judaica in S. Petersburg who refused to convert in order to become a professor and thus remained a lowly librarian his whole life . One of his colleagues from Mikhalishik(Vilner gebernie) did accept the offer and although a big lamdan joined the orthodox Church and Takkeh became a professor of drek in a theological school.
Let me add I did not know rabbi Moshe Bick, but he was living a house away from me when I lived in Boro Park and he was one of the few people there who was makdim kol adam with a hearty Gut shabbes as the minhog there is NOT to say gut shabbes to just any Jew certainly not to initiate such a complex gesture.Perhaps rav Zinner could research this minhog too in some future sefer, and not only explain it, but justify it and perhaps it could and should be the norm for Klal Israel.
Futsu Chutsu
ReplyDeleteFirst get your facts straight,
the original Keser shem tov, is not a chabad sefer, Rabbi Emanuel Shochet with Kehot as the publisher is reprinting it with footnotes to all other seforim that bring down the word of the Besht, in chabad seforim or non chabad sefer,
There is a very good sefer a collection of all the torah of the Besht printed in Poland, There is no reason that Rav shochet should repeat work on something that it is out there.
He Just added the toras habesht that are brought down in the chabad seforim that are 75% not metioned in that baal shem tov collection.
Schneur
ReplyDeleteRE, the Megilas Sefer of the Yevetz, did you see the kuntres of Gestetner of Monsey, claiming that Bick added on lots of lies in that sefer?
Rav Hakollel of NY - that brings to mind the story of Rav Widerewitz the mesader of the Teshuvas Zemach Zedek who wandered off to the US after the pogroms of 1881 in Moscow and Russia and was one of many anti-chief rabbis in NY who opposed RJJ. Widerewitz was rav of a group of small Nusach Ari and Sfard shuls in the lES. When asked by a Christian reporter about the sign in his window "chief rabbi of America" as to who apointed him to this position, Rav Widerewitz showed his Chabdske humor and replied the sign painter.
ReplyDeleteA general BeShT question: I heard, that one of the Besht's takanos, was that the Baal Habayis should do the Zimun friday night. I heard this is brought in sifrei halacha, but as of yet, have not seen it associated to the Besht.
ReplyDeleteIf someone has any info, I'd be most appreciative!
Interesting that you say that, since by Chasidic Rebbes they were makpid never ever to give the Zimun for someone else Seuda Shelishis, it is one of the Rebishe Sharvit Hazohev.But the first seuda they did give for guest the Birchas Zimun
ReplyDeleteAnon RE Minhogie Besht
ReplyDeleteThe author of Mezhibezh had long articles in the periodical Hiechel Habesht on Minhogie habshet, maybe you can find your source their