Yiddish and
"Tzig" seem to make a wonderful combination, if I may say so myself. They seem to go hand in hand, as if only
Yiddish can tell a proper tale of a
Tzig. How much more so when the
Yiddish presented is rich, yet so easy to read and enjoy. Unlike the Forverts
Yiddish and the Comunist
Yiddish, the one exception being words like קאל and נאראנים. Being that this was first published in the Ukraine in the 1930s I was surprised to see the Bear, the Big Russian Bear, as the bad gy in the tale. Why not use a wolf, or a big, bad Capitalist as the one? My friends, I thought of translating it, like a
Metsudah siddur and all, but then there would be no point in publishing the story. It's a story of a Mother goat and her 7 kids who get taken - 6 of the goats actually - from their home by a big bad bear who imitates their mother's voice when she's out gathering food for her young'uns. The 7th goat saves himself because he knows that it's not their mother calling out to them, since she couldn't possibly have been back already. The point here is the geshmake
yiddish they employ in the book, something very difficult to convey in a translation. I could swear that the book is some sort of metaphor - other than teaching children basic rules of safety. I just don't have it down pat just yet.
The Tzig - standing proud - is King of the Hill
צאפ is like sap? I'm no expert, but in Spinka we never used that term. It was either Tzig or קאזע where I come from. "
!אלדאס גוטס" - ,
It don't get no better than that!
קלעטערען און שטיפען - next time you go out tell your kids
nit kleteren un shtiffen...
"ארומגעגאן" is an actual word accepted by the literary bigwigs.
Let me get this straight: the mother bring home milk in jars after a whole day of clamoring for food in the woods?! where did she get that milk from?!
וואס טוט איר נארעלעך, דאס נארט אונז די בער, די מאמע איז דאך ערשט אוועקגעגאן
You can almost hear the old-timer telling the story from the way it's written.
Vi Geshmak!
פארנומען און פארטראגען, as opposed to גענומען AND געטראגען
וויין ניט מאמע, ניטא קיין צייט צו וויינען, די בער וועט ווידער אהער קומען, לאמיר בעסער גראבען א גרוב פאר אים
טעלעמעץ?! is that a tumblesauce?
no apostrophe in בערס
22 Kopeks for a book?!Classic Yiddish Literature Your Kids Can Enjoy
נארע is a lore or den, according to the yiddish dictionary.
ReplyDeleteHirshele
ReplyDeleteOt freg bay dayn mashpia tzi men meg azelche bicher arain lozn in shtub. Di chassidim in russland hobn doch gehat mesiras nefesh af oismaiden di schoireh. Der idish is vayzt ois an ukrainisher, intzevishen der vais rusisher idish un di poilishe idish.
פארוואס ניט? ס'קוקט אויס זייער א פארעווע בוך, ניט ערגער פון סתם נארישע מעשה-ביכלעך
ReplyDeleteאון איך זעה אז דו נעמסט מיר אף א חזקה אז איך האב א משפיע וועגן איך פרעג אזעלכע זאכען....
אדרבא! זאג פארוואס ניט
Hirshele Tzig, you're so adorable!
ReplyDeletegoatee tsapnberdl ∙ (n.) צאַפּנבערדל
ReplyDeletestart, jerk tsapl ∙ (m.) צאַפּל
squirming; jerky; fresh tsapldik ∙ (adj.) צאַפּלדיק
squirm, wriggle; quiver tsapln zikh ∙ (v.) צאַפּלן זיך
word: direction:
© Copyright Ectaco, Inc.
Results: GOAT
N ZIGELE, ZIG, ZAP
That last page "Kuk On Line" perhaps a hidden hint for The Tzig Site?!
ReplyDeleteForvertz Yiddish and Communist Yiddish.
ReplyDeleteAs if the Yiddish of all 3 Satmarer weeklies is one iota better. And as if the Algemeiner's Yiddish is better.Just a bunch of articles translated from Hebrew, lacking any "folkstimlichkayt".
By the way do "your adopted people" still publsih anything in Yiddish ? Are even the rebbe's siches published in Yiddish ?
Does the Yiddish Heim still appear ? Yiddish is so foreign in CH that seveal years ago when I was there with my brother we spoke Yiddish to each other(as we do) and several bystanders turned around and stared at us !!
Derech agav about Communist Yiddish literature, I heard from good sources that people like Rebbetzin Chana Gourary , and Reb Zalman Shimen der rav(among others) were devoted readers of SOVETISH HEIMLAND in the US.
My parents too loved to read the stories in that Soviet Yiddish magazine and when I asked my late father voz er zet dorten ? he replied the stories are authentic images of Jewish life in White Russia (even though my father never lived under Communist regimes) > I then started to selectively read the SH and found many wonderful stories among them a fragmentary continuation of DI MISHPOCHE MASHBER, a historical fictional account of the famous baal menagen Guzikov, and documentary stories about many White Russian shtetlech. Of course the magazine had a Communist "rekah" but during its time (1959-1990) it together with Di GOLDENE KAYT in Tel Aviv were the only serious Yiddish literary journals. Speaking of Communist Yiddish periodicals, the only Yiddish newspaper in Russia after World War 2 was the Birobidzaner Shtern appearing daily in Birobidzhan. I subscribed to it for many years at the cheap rate of about $16 per year.I learned of the industrial output of the local collective farms etc. In about 1989 with the advent of Glassnost the Rebbe's picture appeared on the front page. Several months later during dollars I presented the Rebbe with the paper , The Rebbe smiled and my reward was Groner giving me a setz in ...I was told that the pictures of that day by WLCC were not developed.
I didn't say Algemeiner was better, I said THIS BOOK was better.
ReplyDeleteI'm sure they were staring because of your מראה החיצוני, not the langauage you were speaking....
My "mare chitzoni" includes an untrimmed beard, as does my brother. But perhaps my brother and I look like Russaks when few are left.
ReplyDeleteGood post !!
For many years there was a Soviet book store on Lower 5th Ave that sold all manner of Soviet publications in all languages. I can not read Russian , but I was there to buy the Yiddish books that appeared in Russia on a regular basis in the period of 1960-1990 and the HEIMLAND. Also there were propoganda pamphlets a bout freedom of religion in Russia which usually had pieces about Judaism and pictures of the rabbonim like Rabbis Levin, Lubanov, Olevsky etc .I have a whole collection of this sort of stuff.
My mother enjoyed reading about the Soviet military struggle in WW2 aganst the Nazis (she was in Concentration camp 3 years nothing compared to my father's 5 years)and I found a new book of memoirs in Yiddish by the Jewish armour commander General David Dragunsky which my mother loved. We also had Soviet military songs on records as a kid and of course my parents got into that, one song a sort of March which said we are ready when War comes.under the leadership of Stalin and Vorishilov was my parents favorite. Guess where the only other place was where I heard this song YES in 770 during Hakofes in 1971 several gents in back of me broke out in this song !!
This is rather awesome. I grew up on this; Leib Kvitko was iconic in both russian and yiddish childrens' literature.
ReplyDeleteSay what you want, but Soviet children were indeed the happiest children on Earth.
Tzig - I got Mishpuche Mashber in original; can you beat that ?
what made them so happy? waiting in line for a piece of bread?!
ReplyDeleteyou got it in the Yiddish? without paying through the nose for it?
Do tell us how!
A moron like you, born in a back of a Lexus clutching your CPA certificate, wouldn't be expected to understand.
ReplyDeleteBut even for someone as bagrenitzt as yourself wouldn't hurt to know that the bread lines were unheard of from after the war and till the late 80s.
I got it in Yiddish, in the uncut NY 1940 edition nuchdrick. It makes for a tedious read; although I wasn't exposed to the translation, I imagine that the translation in this case made the thing better then the original in some ways. Not to diminish the value and depth of the original of course; the man was basically the Yiddish Dostoyevskiy, with all implications.
ר´ הערש
ReplyDeleteרב תודות על עלילת שבע גדיים, סיפור נורא עם הרבה תוכן ומוסר השכל ולא גרע מסיפורי הבדיונים של ארטסקרול ואבזריהו
דרך אגב
צאַפּ=גדי זכר
ציג= גדי נקיבה
כן נראה מהתמונות, וכך קבלתי מרבותי
אברבנאל
ReplyDeleteגם אני הבנתי ככה, אבל לא שמעתי את המלה לפני"כ
אגב, איזה מוסר השכל למדת אתה מהסיפור
?
א) אפי´ עז צולע וחסר תקוה הוא בשמחה תמיד ־נוסח ברסלב־
ReplyDeleteב)לא להתרגש מקולות המתוקים וערבים לאוזן שרוצים ליפול אותך ברשתם כמעשה הדוב שכול
ג)שלא להתיאש כלל ויש ענין שיתהפך הכול לטובה ודוקא הנחשלים ובעלי מומים בכוחם לגבור על ערמומית הדוב ־ רמז לדורינו , בעיקבתא דמשיחא
אפשר בידי לעשות השוואות להרבה ספרי מוסר וחסידות, אבל אשים קנצי למילין מפאת חוסר הפנאי ומשום מנהג ישראל שלא ללמוד ביום הולדת משיחם
משיחם לא נולד היום - אף שברוסיא חשבו וחושבים ככה. אבל אהבתי את הלקח שלמדת
ReplyDeleteאם הגויים לא חוגגים היום מה לך להימנע מלימוד תורה"ק? ילמדנו בבקשה
So does tis mean you will now be known as Hirshel Tsap?
ReplyDeletewell, that is a good question!
ReplyDeleteBut then again, the character in the story WAS known as Hirshel Tzig. What should I do?
Is adding it in parentheses good enough?
this dialogue in yidish - hebrew and the book is all %kn SWEET.
ReplyDeleteit made for an easIER toonis.
can it be that like the Family mashber the book here is a Breslover work that points a finger at the establishment for locking them out and harassing them to no end?!
ReplyDeleteis that way the krummer is the hero here?
לכל הולכי בעקבות ה"גדי" אשדר לינקיא מעתון הארץ בעניני ניטל בחצרות החסידים ובפרט במסורת חב"ד
ReplyDeletehttp://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?itemNo=518656
ראה ותמצא נחת
The source of the story: http://en.wikipedia.org/wiki/The_Wolf_and_the_Seven_Young_Kids
ReplyDeletethe Yiddish sounds soooo much better!
ReplyDeleteהירשעלע
ReplyDeleteאויפן ערשטן בליק ביסטו גערעכט. א פארעווע ביכל מיט גאנץ א פיינער מוסר השכל. נאר פריער נעמט מען דער פארעווער בוך דערנאך דעם מילכיגן, און פאר מען ווייס וואס, איז שוין צו שפעט און מען האט די פליישיקע ביכער אויך.
אין סאוועטסקי סאיוז וואלטן חסידים דאס ניט אריין געלאזט צוליב דעם. איצטער איז דא נאך א טעם, דארט איז דאך דא בילדער פון טריפה חיות און דער רבי וויל אז קינדער זאלן דאס אויסמיידן.
טאמער דו האסט ניט קיין משפיע קאנסטו פרעגן הרב לשס'ן, ער איז א חסידישער איד.
איך הער שוין די וואס שרייען אז דאס וואס איך זאג איז קליין-קעפלדיק, און קינדער אין ישיבה דארפן ליינען (אין לימודי חול) כל המיני שטותים. איז ערשטנס האב איך געלערנט אין א מוסד וואו עס איז ניטא קיין לימודי חול ומימי האב איך ניט געלערנט לימודי חול. והשנית צו קינדער ווען עפעס איז אין אידיש גיט עס א הכשר. און אויב דו וועסט עם זאגן אז נאר דאס איז כשר, וועט עס זיי גוט צומישן.
מענדל
נ.ב.
צו שניאור, וואס האט אנגעמערקט אין אן אנדער פאסט צי אהלי תורה'ניקעס ווייסן וואס א וויסנשאפטליכע טוט.
איך שטעל זיך פאר אז דער ערך איז מסתמא דער זעלבער ווי אויב דאס וואלט מען געפרעגט אויף דער בירזשע אין וואל ססריט.
איך הער וואס איר זאגט, מענדל
ReplyDeleteאבער וואס דען גיבט מען פאר די קינדערלאך צו ליינען
???
נאר מחניים ביכלאך
?????
הירשעלע
ReplyDeleteדו מיינסט אז דו האסט פראבלעמען? מיינע קינדער לערנען אין א דיי סקול, או א טייל פון דער פראגראם איז אז זיי דארפן ליינען, אויף זייער אייגענער צייט, פון אלע שטותים וואס איז פאראן אין ביבליאטעק. און וואס מער זיי ליינען אלץ מער לויב אין סקול, ובפרט אז מיינע האבן שטארק ליב צו ליינען. מיין הגבלה איז נאר אז שבת טארן זיי ניט. א חוץ פון דעם אז זיי שטאפן זיך מיט נארישקייטן, כאפט מיר אן א שוידער ווען איך טראכט ווי וועט דער משפיע אין מתיבתא רעאגירן ווען ער הערט וועגן דעם. מעגסט זיין זיכער,אבער, אז זיי פארשטיין אז דאס איז ניט אידישלעך, אבער אויב עס איז אויף אידיש אדער העברעאיש, איז לענ"ד, דער פראבלעם פילפאכיג גרעסער.
אין דיין פאל קאנסטו זיי געבן שמועסן פון קה"ת און ענליכע ספרים.
מענדל
ר' מענדל
ReplyDeleteאיך דיינק אייך זייער פאר די הארציגע ווערטער, און איך וועל זיי געבן די ליין-מאטעריאל וועלכע איר האט פארגעשלאגען
אבער זאגט מיר דעם אמת, אזא בוך, די דאזיגע בוך, ווען עס ווערט געדרוקט פון א אידישע פארלאג, וואלט יע גוט געווען? ילמדנו
א דיינק
הירשל ציג-צאפ
הירשעלע
ReplyDeleteא כשר שטיקל פלייש אין א טריפה טאפ איז גוט?
פון א פרומען פארלאג איז יא גוט עכ"פ אויב עס וואלט ניט געהאט דעם בער. פון אזא פארלאג וואס דער תכלית איז געווען צו עוקר זיין אמת'ער אידישקייט רח"ל איז א סכנה ברוחניות. ווי טראכטסטו וואלט דער רבי רעאגירט ווען דו זאגסט אז דו גיסט דיינע קינדער די סחורה?
מענדל
הירשל ציג-צאפ
ReplyDeleteדער נאמען שמעקט מיט טומטום־אדרוגנס כאריקטאריסטקייט.
לדעתי וואָלט איך געראָטן נישט צו פֿאַרקריכן העט העט אין בױבעריק ארײַן, דער נאמען הערשיל ציג קומט פון אַ מקור קדוש, ס´טײַטש קודם־כל איז עס אַ בעל־שםסקע מעשה, והשנית שפילט אָט דער סיפור אַ גרױסע ראָלע אין די חב"דער ליטעראַטור, ווי דער פֿריערדיגע רבי, אױב דער זכרון שפילט מיר גוט, האָט געבױט אױף דעם הירשל ציג דער למד וואוניק גאַנצענע הרים וגבעות
איז האלט איר אז כ'דארף עס לאזען אזוי ווי ס'איז?
ReplyDeleteס'מיר זייער געפאלען די טמטום אנדרוגינוס פארגלייך
BS"D
ReplyDeleteThat price is 22 Communist era kopecks, when 100 Soviet rubles was a lot of money (and prices were artificial anyway as was the currency).
Today:
22 Ukrainian kopecks = one small onion or 100 odd grams of cabbage unless it is still on sale for 1 UAH/kilo and then you get 220 grams :).
22 Russian kopecks = perhaps one cabbage leaf.
thanks, shygetz!
ReplyDeleteTzig,
ReplyDelete22 kopeek in 1930's wasn't a lot of money (I doublechecked with those who remember). Soviet melicha made books very affordable - one of the reasons prices are hard-printed on all Soviet books. You can look up, but an average book printed after the 1957 reform (1:10) was priced anywhere between 1 and 6 rubles, which wasn't a whole lot. But again, money there played a very different role in society.
מענדעלע, דו קאָנסט דעם בעל-מחבר ?
I was referring to how cheap the book was, not expensive.
ReplyDeleteUD
ReplyDeleteצו-וואס דארף איך עם קענען?
מענדל
אײַדער מען שפּײט אױף אײנעם, ס'העלפֿט עהם צו קעננען
ReplyDeletesigned to your rss
ReplyDelete